LUchtvaart Nationaal Antwerpen Kempen

LUNAK
BATTLE OF BRITAIN MEMORIAL FLIGHT AVRO LANCASTER

Op 4 mei 2022 kwam de Avro Lancaster PA474 van de Battle of Britain Memorial Flight van Groot-Brittannië enkele fly-by’s uitvoeren over diverse crashsites in België en Nederland.
In ons land vloog de iconische Royal Air Force bommenwerper boven Sint-Marie-Lierde, Alken, Sanicole (EBLE) en na een passage over Zoersel (EBZR)naar Gierle.

Sint-Maria-Lierde
In de nacht van 21 op 22 december 1942, iets voor middernacht, crashte een Britse Avro Lancaster bommenwerper in de Oostvlaamse gemeente Sint-Maria-Lierde. Het toestel, met serienummer W4234 en toebehorend aan 57 Squadron van de Royal Air Force, was op opgestegen op RAF Scampton voor het uitvoeren van een nachtelijke raid op München. Boven Steenhuize werd het vliegtuig fataal getroffen door kanonvuur van een Duitse Messerschmitt Bf-110 nachtjager. Het toestel stortte brandend neer in de Lierdse wijk Kakebeke. 6 van de 7 bemanningsleden (allen tussen 20 en 28 jaar oud) kwamen om het leven. De staartschutter kon zich met zijn valscherm redden en werd door de Duitsers krijgsgevangen genomen.
Aan Duitse zijde was er onenigheid over wie de overwinning diende toegewezen te krijgen. 2 piloten kwamen hiervoor in aanmerking: de latere topaas van de Nachtjagd-piloot Heinz Schnaufer van II./NJG 1 (St-Truiden/Brustem) en Hpt Wilhelm Herget van I./NJG 4 (Laon-Athies). Uiteindelijk werd na een toss tussen beiden de kill toegewezen aan Herget (zijn 16e overwinning).
In september 1999 werd door het BAHAAT-team een opgraving op de crashplaats uitgevoerd waarbij diverse onderdelen van de gecrashte Lancaster naar boven werden gebracht. In de Kapellestraat in St-Maria-Lierde werd op 06/05/2000 een herdenkingsmonument onthuld. Jaarlijks heeft hier op de avond van 21 december een herdenking plaats.
Deze herdenking werd dit jaar uitzonderlijk vervroegd naar 4 mei nav de vlucht van de BBMF Lancaster. Onder grote belangstelling werden aan het monument diverse toespraken en bloemenhuldes uitgevoerd door civiele en militaire autoriteiten uit België, Groot-Brittannië, Australië en Nieuw-Zeeland. Met enkele minuten vertraging (omstreeks 12.15 h) voerde de enige vliegwaardige Lancaster in Europa 3 overvluchten uit op een lage hoogte (500 feet). Het unieke zicht en het gebrom van de 4 Merlins hadden we in België sinds 2011 niet meer beleefd.
Gezien de ouderdom van het toestel en het drukke, jaarlijkse programma van de Memorial Flight in Groot-Brittannië zelf zou het wel eens de laatste keer kunnen geweest zijn.

Alken
In de Hemelsveldstraat in Alken werd er een herdenkingsceremonie gehouden voor de gevallen crew van de Lancaster HK542 - KO-J die in de nacht van 24 op 25 april 1944 ten prooi viel van Nachtjagd-piloot Heinz Schnaufer (ook hierboven aangehaald). Alle bemanningsleden kwamen hierbij om het leven. Er werden toespraken gehouden en bloemen neergelegd bij het monument. Ook werd er een tentoonstelling gehouden met oa onderdelen die op de crashplaats van de Lancaster HK542 werden opgegraven.

Leopoldsburg - Sanicole
Op woensdag 4 mei 2022 maakte de Lancaster van de Battle of Britain Memorial Flight een rondvlucht over een (klein) deel van België en Nederland ter herdenking van het einde van de 2e Wereldoorlog en de omgekomen bommenwerperbemanningen. Het vliegveld van Sanicole (Leopoldsburg) was opengesteld voor het publiek omdat het toestel er net na de middag een doorvlucht zou maken op lage hoogte. Als toemaatje kregen we ook de Beechcraft Staggerwing in zijn oorlogskleuren te bewonderen, een toestel dat sinds kort weer vliegwaardig is en voorlopig op Sanicole gestationeerd staat.

Gierle
Ook in Gierle kwam een grote menigte bijeen in de Molenstraat om de fly-by van de Lancaster mee te maken. In Gierle crashten vier geallieerde vliegtuigen, 3 bommenwerpers en één jachtvliegtuig. De “Molen” werd voor deze gelegenheid in werking gesteld. Tal van oldtimer Wereldoorlog II voertuigen stonden opgesteld om de Lancaster te verwelkomen.
In Gierle stortte een Halifax bommenwerper van de Royal Air Force neer op 11 september 1944. De crewleden sprongen uit de bommenwerper en overleefden de crash. Zes van de zeven bemanningsleden ontsnapten aan de bezetter. Eén van de drie boordschutters werd krijgsgevangen genomen omdat hij met zijn valscherm ongelukkiglijk neerkwam in de onmiddellijke nabijheid van een Duitse patrouille. 

(Tekst : Marc Van Ryssel - Guido Van Roy - Jef Pets)
(Foto's Sint-Maria-Lierde : Marc Van Ryssel - Raymond De Clercq)
(Foto's Alken : Wim Govaerts)
(Foto's Sanicole : Guido Van Roy)
(Foto's Gierle : Gunther Matterne - Walter & Willy Van den Bulck - Jef Pets)

Klik HIER voor een korte filmcompilatie (geluid opzetten!) met de Lancaster in de hoofdrol en klik verder op foto 1 voor de beelden in Lierde, foto 2 voor de beelden in Alken, foto 3 voor de beelden op Sanicole en op foto 4 voor de foto's in Gierle.